రాలిపోయెను ధ్రువ తార

 డా.యస్వి.రాఘవేంద్రరావు.

(యస్.కే.వి.టి కళాశాల మ్యాగజిన్ లో ప్రచురించబడినది )

జాతిపితకు శ్రద్దాంజలి

  డా .యస్వీ రాఘవేంద్ర రావు 

శ్రీ కందుకూరి వీరేశలింగం జీవితము,రచనలు

(యస్.కే.వి.టి కళాశాల మ్యాగజిన్ లో ప్రచురించబడినది )

వాణీ స్తుతి

‘శ్రీపంచమి’ శుభాకాంక్షలు

వెన్నెల వన్నె మైమెరుపు, వెల్లని వల్వలు, వీణెఁ దాల్చియున్,

వెన్నెల చల్వచూపులను వెల్లువగొల్పు కృపారసంబునన్,

వెన్నెల బోలు కీర్తి నిల విద్దెలు నెర్చినవారికిచ్చ

వెన్నెలవేళ నంచపయి వేడుక వచ్చెడు వాణిఁ గొల్చెదన్.

డా .యస్వీ రాఘవేంద్ర రావు .

అంజలి

మేజర్ నదీముల్లా

 డా.యస్వీ.రాఘవేంద్రరావు.

(యస్.కే.వి.టి కళాశాల మ్యాగజిన్ లో ప్రచురించబడినది )

ప్రతి నెలా పద్యం

రిపబ్లిక్ దినోత్సవ శుభాకాంక్షలతో
  

  ఈ రోజు రాజమండ్రి లో ప్రతి నెలా పద్యం

"మధునాపంతుల దేశభక్తి" పై ఉపన్యాసం 

వక్త : శ్రీ సన్నిధానం నరసింహ శర్మ 
 మరియు  పద్య కవి సమ్మేళనం

క్రమశిక్షణా తత్పరుడు

 డా.యస్వీ.రాఘవేంద్రరావు.

(యస్.కే.వి.టి కళాశాల మ్యాగజిన్ లో ప్రచురించబడినది )

విద్యాభివర్ధక

 డా.యస్వీ.రాఘవేంద్రరావు.

(యస్.కే.వి.టి కళాశాల మ్యాగజిన్ లో ప్రచురించబడినది )

కృష్ణరాజ్యం

 డా.యస్వీ.రాఘవేంద్రరావు.

ఈ వ్యాసం సాహితీ కౌముది 2010 అక్టోబర్ సంచిక లో ప్రచురించబడినది 

నిష్కామ కర్మ యోగి మేజర్ నదీముల్లా

 డా.యస్వీ.రాఘవేంద్రరావు.

అష్టావధానం సునాయాసం-ఆశుకవిత్వం కరతలామలకం

కళాశాలా స్తుతి

 డా.యస్వి.రాఘవేంద్రరావు.

(యస్.కే.వి.టి కళాశాల మ్యాగజిన్ లో ప్రచురించబడినది )

ఆంద్ర భారతావతరణం సాహిత్య రూపకం

క్రూరమృగము

  డా .యస్వీ రాఘవేంద్ర రావు 

తెలుగు వికాసం

మాతృభాష 


"అమ్మ" "నాన్న" మాటలలోని కమ్మదనము 
"మమ్మి" "డాడి" లందు గలదే మచ్చుకైన  ?
వెర్రి మోజేల  పాశ్చాత్య వేష భాష
 లనిన, మమతతో మాతృభాషను మనుపుము !

 డా .యస్వీ రాఘవేంద్ర రావు 

తెలుగు అధికార భాషా సంఘం సభ్యులు తూ.గో.జిల్లా   

రైతు రాజు

                   మకరసంక్రాంతి శుభాకాంక్షలతో

వాలు కుర్చీలోన పదిలమై కూర్చుండి
       చేతలన్ చేయించు రైతురాజు,
మీసము మెలివేసి వాసి వక్కాణించు
       ప్రథితకీర్తి యయిన రైతురాజు,
సంక్రాంతి, దసరాల సంబరాల్ జరిపించు
       మోతుబరి యయిన రైతురాజు
దైవకార్యాల నుదార వదాన్యతన్
       ప్రకటించు భక్తుడౌ రైతురాజు
నేడు లేడు; ఆ ఠీవియు నేడు లేదు;
మీసమున్నను మెలివేయ రోసమేది?
భక్తి యున్నను దాతృత్వశక్తి యేది?
గాదెలే నిండుకున్నవి కాలమహిమ.


ఎండనక వాన యనకను
కండలు కరిగించి నీవు కర్షకవర్యా !
పండింతువు పలు పంటలు
మెండుగ, నినుబోలు దాత మేదిని గలడే ?


పక్షితతు లెన్న నీ కిలప్రాణహితులు,
పశుగణమ్ములు భవదీయ పంచప్రాణ
ములు, హలమె నీ యనుంగు తోబుట్టు, వరయ
ప్రకృతి నీ మాతయే జగత్ప్రాణదాత !


పశువులే నీదు బాధలు పంచుకొనును,
చెట్లు చల్లని నీడల సేదదేర్చు
మంచె నీ కొసగు ప్రశాంతి, మనుజు డకట !
నీ శ్రమ నెఱుంగ,  డిల నిదే నేటి తీరు.


ఆకుపచ్చని చీర నందగించు పడంతి
      యందాలు గాంచి యానందమొంది
పసుపుపచ్చని చీర మిసమిసల్ దిలకించి
      మురిపెంబు నరయుచు మురియుచుండి
పసిడివన్నెల చీర మిసిమి వీక్షించుచు
      ననుదినంబును మది హర్షమొంది,
వెలిపట్టుచీరను వెన్నెలలో జూచి
      కనులపండువుగాగ తనియుచుండు,
కర్షకసహోదరా ! నీదు హర్షభరము
పంటవలతి సోయగముల పరవశతయు
పైటగాలుల రెపరెపల్ పలుకరింత
లెంతకాలము నిల్చునో యెఱుక లేదు.


మోద మది విధి వక్రింప ఖేద మగును,
ఎండ మెండుగా కాసిన యెండిపోవు,
వాన జడివట్టి కురిసిన వాడిపోవు,
గాలివానలు తాకిన కమలిపోవు,
ప్రకృతి వైపరీత్యంబుల వికృతినందు.


పోల నడకత్తెర నడుమ పోకచెక్క
యయ్యె నీ బ్రతు, కిట నధికారుల నడు
మను దళారుల నడుమను మ్రగ్గినావు,
పూర్వవైభవప్రాభవముల్ గలుగును
నీకు; రైతురాజా! నమ్ము నిక్కువమ్ము !


వేకువ కోడి కూయగనె వేగమె నాగలి దాల్చి మూపునన్
ఆకలిదీర్చు చల్దిముడి హస్తము నందు ధరించి, యెద్దులన్
తోకొని పంటచేల బడి దున్నుట మున్నుగ బెక్కు కార్యముల్
చేకొని బండచాకిరికి బాల్పడు కాలము పోయె కర్షకా !


వ్యవసాయమందు సహకా
రవిధి ప్రబలె, సన్నకారు రైతులు కూడన్
వివిధాధునిక పరికరా
ల విరివిగా వాడి నేడు లబ్ధి బడయరే ?


ఎండు డొక్కల తోడను, మండు కడుపు
తోడ, చింపి గుడ్డలను నీదు సుతులుండ,
లోకమున కిడుదువు కూడు లోటు లేక,
దేశసేవయే నీకిల ధ్యేయ మయ్య !


నిష్కపట, నిరాడంబర, నిరుపమాన
జీవితము నీది, యైహిక జీవితమున
సుఖ మొదవకున్న పరమున సుఖము గలుగు
పరహితమ్ము నిశ్చయముగ వమ్ము కాదు.


కంటికి ఱెప్పయై సతము కావలి కాసెడు "తత్త్వయోగి"వే !
ఇంటికి పంట వచ్చు వఱ కెంతయు నోర్మి నొందు "మౌని"వే !
మంటిని కాంచనంబు గతి మార్పగనేర్చు "సువర్ణ యోగి" వే !
అంటియు నంటకున్నసిరి కాశ వహింపని "ఆత్మయోగి"వే !


స్వేద బిందువే యిల సుధాసింధువు గతి
పేదసాదల కరుణించి సేదదేర్చు,
నడుమువంచువా డధిపతి నవనిధులకు
నమ్ము కర్షకా ! జయము తథ్యమ్ము సుమ్ము !

డా.యస్వీ.రాఘవేంద్ర రావు 

(అన్నదాత పడుచున్న కడగండ్లకు స్పందించి రచించినవి) 

సంక్రాంతి లక్ష్మి

మకరసంక్రాంతి శుభాకాంక్షలతో

డా.యస్వీ.రాఘవేంద్ర రావు 

స్వాగత సంక్రమణము

సంక్రాంతి శుభాకాంక్షలతో

   

"సాతానిజియ్యరు" సరస సంగీతంబు

        వీనుల విందుగా వినదలంచి,

ముద్దుగుమ్మల దిద్దు ముంగిళ్ళ మ్రుగ్గులు

         ముచ్చటారగ గాంచి మురియదలచి,

కోడిపందెములలో కోపించు పల్లెవా

         సుల లేతకయ్యముల్ చూడదలచి,

"అంబపల్కుల" తోడ డంబుమీరగ వచ్చు

         "బుడుబుడుక్కని" గని మురియదలచి,

వత్సరముప్రవాసము చేసి వచ్చితీవు

సంక్రమణలక్ష్మి ! ఖిన్నాంధ్రజగతి నేడు

ఉల్లి, వెల్లుల్లి ఘాటుకు తల్లడిల్లి

కూరగాయల నంగళ్ళ కొనగలేక

అధికధర లాకస మంటుచుండ

తెలుగు తమ్ముళ్ళ యుద్యమాల్ తెమలకున్న

ప్రకృతివిలయవ్యధావేళ బరువుగుండె

గౌరవము నిండు పేద స్వాగతము పలుకు.

పంట నింటికిచేర్చి ఫలియించె శ్రమ యంచు

       హాయిగ నిట్టూర్చు హాలికుండు,

క్రొత్తయల్లుని కోర్కె కూరిమి చెల్లించి

        కూతు ముచ్చట దీర్చు రైతురాజు,

మనసులో మర్మాలు మచ్చుకైనను లేక

        చిఱునవ్వు చిలుకు కృషీవలుండు

సంక్రాంతి వేడుకల్ సంబరంబునజేసి

        హర్షసంపద నిచ్చు కర్షకుండు,

నేడు నిడుమల బడుచుండె తోడులేక

ఆలితాళి తాకట్టుగా నట్టెపెట్టి

తెచ్చి పైకంబు, నెరువుల తెచ్చి వేయ

పంట కోతకురాగ తుపాను ముంచె

మూలుగుచునున్న నక్కపై మ్రగ్గినట్టి

తాటిపండు పడినయట్లు తల్లడిలుచు

మ్రోడువారిన బ్రతుకును మోయలేక

వ్యథిత చిత్తమ్ముతో పల్కు స్వాగతమ్ము. 

క్రొత్తబట్టలు నేసి క్రొంగ్రొత్త వెలుగు

నీకు సమకూర్చుచుండు నా నేతగాడు

నేతసామగ్రి కొనలేక నిస్పృహపడి

స్వాగతము నీకుజెప్ప నంబరముజూచు.

ముద్దబంతి పువ్వులబోలు ముద్దరాండ్ర

సహజసౌందర్యమునకు భూషలనుగూర్చు

స్వర్ణకారుడు, వైవర్ణ్యవదనసీమ 

నింగి కెగసెడు బంగరు పొంగుదలచి

స్వాగతముచెప్పు వచన సువర్ణమాల.

వచ్చినవారిపొమ్మనక వైరులనేనియు పిల్చి స్వాగతం

బిచ్చెడి జాతి మాది, వినిపించుము దారుణదీనగాథలన్

మచ్చరమూను తత్ప్రకృతిమారికి; దోషములెంచి యెన్నడున్

చిచ్చఱకంటజూచి మము చింతిలజేయకు మంచు చెప్పుమా !

                                                డా.యస్వి.రాఘవేంద్రరావు.

                                  

ద్రాక్షారామ శాసనాల్లో క్షేత్ర ప్రసక్తి

తీర్థయాత్ర మాస పత్రిక డిసెంబర్ 2011 సంచిక నుండి 

(మూలం: ద్రాక్షారామ క్షేత్ర సాహిత్య సమీక్ష అముద్రిత  గ్రంథం)

 డా .యస్వీ రాఘవేంద్ర రావు 

రామకృష్ణ మఠం సేవలు స్ఫూర్తిదాయకం